Die Voortrekkers 93-jaar oud!

Dink vir ’n oomblik aan ’n beweging wat amper ’n eeu oud is, maar steeds relevant probeer bly in ’n vinnig-veranderende wêreld. Ja, die Voorkrekker organisasie het hierdie week hul 93ste bestaansjaar gevier en dit op ‘n heel moderne manier – met ‘n musiekvideo deur die rockgroep Ouderdoos wat van die ou Voortrekker-liedjies in ‘n vars baadjie steek. Wie sou ooit kon dink?

Nou kyk, ek kan hoor hoe sommige van die ou garde dalk sug en dink, “Wat gaan hier aan?” Maar Nelmari Oosthuysen van die Voortrekkers se nasionale bemarkingskomitee is onomwonde daaroor: “Ons kan ook modern wees. Ons is baie meer as net daai ou bruin uniforms.” En daarmee het sy ‘n punt beet. Organisasies soos die Voortrekkers wat dekades lank bestaan, moet aanpas by die tyd, anders verdwyn hulle in die stof van die geskiedenis.

Dis juis hierdie aanpassing wat die beweging se toekoms verseker. In ’n tyd waar kinders se aandagspanne deur tegnologie verslind word, is dit nogal iets besonders dat daar steeds jong mense is soos Regard Bekker (17) en Ruben Koekemoer (16) wat nog belang stel in dinge soos kettieskiet. Hulle behoort aan die Voorslag-kommando in die Vrystaat en kan glo raak skiet met dié ou tradisionele wapen. Die Voortrekkers het selfs hande gevat met die South African Slingshot Federation om kettieskiet as ’n sport te bevorder. Wie sou nou kon dink dat die eenvoudige kettie dalk een van Suid-Afrika se bydraes tot die Olimpiese Spele kan wees? Dit klink amper te goed om waar te wees, maar dis presies hierdie tipe inisiatiewe wat wys hoe kultuur en moderne sport kan handevat.

Die Voortrekkers het, soos baie ander Afrikaanse instellings, diep wortels in die geskiedenis. Die beweging is formeel op 30 September 1931 gestig, maar die saad daarvoor is al in 1913 deur dr. C.F. Visser geplant. Destyds was daar ’n behoefte aan ’n Afrikaanse jeugbeweging wat die kultuur en waardes van Afrikaners sou koester. Dis dalk moeilik om in die moderne tyd in te dink dat ’n beweging wat so diep in die verlede gewortel is, steeds relevant kan wees, maar soos ons sien met hierdie jong manne en vroue, het die Voortrekkers daarin geslaag om ’n balans te vind tussen tradisie en moderniteit.

As mens verder kyk na die bydrae van mense soos dr. Karin Stoffberg, die eerste vroulike hoofleier van die Voortrekkers, raak dit duidelik dat hierdie beweging nie net ’n oorblyfsel van die verlede is nie, maar iets wat sy hand op die pols van die tyd hou. Stoffberg, wat al 50 jaar by die beweging betrokke is, het ’n belangrike rol gespeel om die Voortrekkers aan te pas by die moderne tyd sonder om hul kernwaardes prys te gee. Sy het dit self mooi opgesom: “Eintlik gaan dit oor lewenslesse en goed soos deursettingsvermoë. Dis al daai vaardighede wat jy leer wat ’n mens ’n beter mens maak.” Dit is dié waardes wat die Voortrekkers al vir 93 jaar lank aanhou uitleef.

Hierdie aanpassings, soos die gebruik van musiekvideo’s en nuwe sportsoorte, is nie net om jongmense aan te trek nie, maar ook om seker te maak dat die Voortrekkers se boodskap en erfenis die moderne era kan oorleef. Kulturele erfenis is immers nie staties nie; dit moet voortdurend herinterpreteer en vernuwe word om lewendig te bly.

Maar dit bring ons by ’n groter vraag: hoe lank kan enige beweging in die moderne tyd relevant bly as dit gebou is op die waardes van ’n vervloë tyd? Dis hier waar die Voortrekkers dalk hul grootste uitdaging het – hoe bly jy getrou aan jou wortels terwyl jy terselfdertyd jonk en vars bly? Die antwoord lê waarskynlik in hul vermoë om steeds die kern van wat dit beteken om ’n Voortrekker te wees – kameraadskap, leierskap en diensbaarheid – aan te bied op maniere wat by die moderne era pas.

Dis dalk iets om aan te dink wanneer jy volgende keer hoor van Voortrekkers wat saam met rockgroepe werk of kettieskiet as ‘n sport bevorder. Hulle is meer as net die draers van ‘n ou kultuur – hulle is die bewakers van ’n erfenis wat sy plek in die moderne wêreld moet vind. En, soos die 93-jarige geskiedenis van die Voortrekkers wys, is daar dalk nog heelwat lewe in dié beweging.