Kortverhaal- Episode 2/5: Op die Rand van Oorwinning

Episode Twee: Die Vlamme van Verraad

Lees episode 1 hier.

Die nag het soos ‘n sluier van duisternis oor ons neergedaal, en ons het voortgebeur, ons oë op die pad voor ons gefokus. Die Britte het hulle nie laat afskrik deur ons terugtrekking nie – hulle het ons gejag soos honger wolwe agter prooi aan. Ons was uitgedun en moeg, maar het vasgebyt. So lank as wat ons kon veg, sou ons nie toegee nie.

Toe het dit gebeur. Net toe ons gedink het ons kon ‘n blaaskans vat, het die Britte ons oorval. Hulle het vinnig en sonder genade aangeval. Skielik het die nag gevul geraak met die geklap van geweervuur en die gekletter van perdehoewe wat teen die rotse weerklink het.

Ek het geskree, “Dekking! Hulle’s op ons!” en die manne het vinnig in beweging gekom, maar dit was ‘n wanhoopstryd. Die Britte was baie meer as ons, en hul aanval het ons amper onkant gevang.

Ek het gesien hoe Koot struikel, sy hand aan sy kant waar ‘n koeël hom getref het. “Koot!” het ek uitgeroep, maar daar was geen tyd om stil te staan nie. Ek het die geweer weer gelaai en blindelings geskiet, in die hoop dat elke skoot ons ‘n kans sou gee om te oorleef.

Tog, ons het oorleef. Die Britte het hul aandag vir ‘n oomblik verplaas, en dit was al wat ons nodig gehad het om uit te breek. Ons het die nag gebruik om te ontsnap, al was dit skaars. Ons het vinnig oor die vlakte gejaag, en ek het die gedreun van die Britse perde in die verte gehoor. Hulle was nie klaar met ons nie, en ons het geweet hulle sou weer toeslaan.

Terwyl ons in die vroeë oggendlig die rand van die nabygeleë plaas bereik het, het ek ‘n gevoel van onheil in my binneste gehad. Jan, een van ons mede-kommando’s, het in stilte na `n plaas gestaar, sy oë wyd oop van vrees en woede. “Dis my huis,” het hy gesis. “Anna en die kinders is daar.”

Ons het geweet wat sou kom, maar niks kon ons voorberei op die wreedheid wat ons daar sou sien nie.

Net toe ons naby die plaas kom, het ons die rooi vlamme gesien. Die Britte het reeds daar aangekom en die plaas aan die brand gesteek. Die rook het in dik wolke na die lug opgestyg, en ons het die verwoesting gesien wat hulle aangerig het. Die beeste het wild gebulk, en die hoenders het in vrees oor die erf gehardloop. Maar dit was die geluid van vroulike gille wat ons harte deurboor het.

“Nee! Nee!” het Jan geskree, sy perd in ‘n wilde galop gedryf, maar dit was te laat. Ons het gesien hoe die Britse soldate Anna, sy vrou, vasbind, haar gesig bebloed en verward. Sy het baklei, haar hande rooi van die poging om los te kom, maar hulle het geen genade betoon nie. Die kinders was ook daar, huilend en verward, net klein skaduwees in die nagmerrie van geweld.

Ek het gesien hoe Jan van sy perd af spring, blind van woede en hartseer. “Anna!” het hy geskree. Maar net soos hy op haar afgehaas het, het een van die Britte hom getref. Ek het nie vir hom kans gesien nie, want ek was reeds besig om op die soldate te skiet wat die plaas huis afgebrand het.

Ons het probeer om hulle terug te dryf, maar hulle het hul werk klaargemaak. Anna het in die grond neergesak, haar gesig verwronge van pyn en wanhoop. Ek het na haar gehaas en haar probeer oplig, maar die skade was reeds gedoen.

“Anna,” het ek gefluister, “bly by ons. Ons sal jou kry, ons sal julle red.” Maar sy het net haar kop geskud, haar oë vol trane.

“Nee, Pieter. Hulle het ons gebreek.”

“Kom,” het ek gesis, en ek het Koot aan die arm gegryp en in die naaste bos ingeduik. Ons het geen tyd gehad om meer te sê nie. Ek het geweet dat as hulle ons sien, was ons dood. Ons was uitgedun, uit ammunisie, en nou ook sonder gewere. Om vasgevang te word, sou ons einde wees.

Die Britte het vinnig weggetrek, die vlamme van die brandende huis het die plek verlig terwyl hulle verdwyn het. Hulle het haar geneem, mishandel en haar liggaam en gees gebreek. Die kinders is ook weggevoer, saam met ‘n paar ander vroue wat aan die nabygeleë plase behoort het. Dit was ‘n wrede herinnering aan wat hierdie oorlog vir ons mense gedoen het.

Ons het die verwoesting rondom ons aanskou en geweet dat hierdie vlamme nie net die plaas verteer het nie, maar ook ons toekoms. Die vroue, die kinders – hulle was ons alles. En nou, hulle was weg, vasgevang in die hande van ‘n wrede vyand.

Ek het oor die vlakte gestaar, die rook wat stadig oor die horison weggetrek het. “Ons moet hulle terugvat,” het ek vir Koot gesê. “Ons kan nie toelaat dat hulle hiermee wegkom nie.”

Hy het stil geknik, sy oë somber en donker soos die nag wat besig was om oor te gaan in die dag. “Ons sal hulle vind, Pieter. En ons sal hulle laat betaal vir wat hulle aan ons mense gedoen het.”

Dit was ‘n nuwe dag, maar die wreedheid het nog swaar op ons gedra. Ons het geweet dat die stryd wat voorlê net moeiliker sou wees. Maar ons was kommando’s, en ons sou nie rus voordat ons mense vry is nie.