Waarom die Vierkleur nie ’n vlag is nie, maar ’n belofte

Deur Vierkleur Media

In ’n wêreld waar identiteit daagliks verdun word tot slogans en aanlyn profiele, waar geskiedenis herskryf word tot ’n eenrigtingverhaal en kultuur uitgepak word soos goedere in ’n rak vir vermaak, staan daar nog — onwrikbaar — iewers op ’n plaashek, teen ’n muur, of selfs op ’n grafsteen, ’n vlag wat nie wil wyk nie. Nie omdat dit maklik verstaan word nie, en beslis nie omdat dit deur almal aanvaar word nie. Maar omdat dit iets beliggaam wat geen ander vlag in hierdie land kan nie: ’n volk se roeping.

Die Vierkleur is nie gemaak vir mode nie. Dit is nie daar vir partypolitiek nie. Dit is nie ’n dekoratiewe stuk nie. Dit is ’n belofte. ’n Belofte wat met hande, trane en geloof vasgehou is — van geslag tot geslag — selfs toe alles gelyk het asof dit verby is. Dis nie die kleure alleen wat krag dra nie, maar die storie daaragter. ’n Storie wat nog nie klaar is nie. ’n Storie waarvan jy nou deel is.

Die verskil tussen simbool en identiteit

Baie lande het vlae. Die meeste daarvan is simbolies – ’n kombinasie van kleure en vorms wat iets van ’n geskiedenis of ’n landskap probeer uitbeeld. Maar daar is min, baie min, wat bloed, gebed en belofte in hul weefsel dra. Die Vierkleur val nie uit die hemel of van ’n parlementêre komitee nie. Dit is nie ’n kompromis nie. Dit is gebore uit lyding. Dit is gedra, nie net gewapper nie – deur vroue en kinders in waens, deur manne met gewere in die een hand en Bybels in die ander. Dit is vasgehou deur sterwende vingers wat geweet het: “Ons sterf vir iets wat moet leef.”

Elke kleur op die Vierkleur is nie maar net ontwerp of dekor nie. Dit is nie kuns nie. Dis nie ’n uitleg vir bemarking nie. Dis geskiedenis in kleur. Dis getuienis in lyn en simmetrie. Groen staan vir die land – God se erfdeel – ongerep en heilig in sy oorsprong. Wit bring ons terug na geregtigheid en waarheid, nie die soort wat verander met wetgewing nie, maar die ewige waarheid wat in die hemel en in die hart geskryf is. Rooi herinner ons aan die bloed van ons mense – nie net van oorlog nie, maar van opoffering. En blou, ja, blou is die kleur van die hemel se koninkryk, daardie realiteit wat nader is as wat ons dink, en wat steeds die rigting wys vir die wat wil sien.

Dis nie ’n vlag wat jy net opsteek nie. Dis een wat jy moet dra, met oë oop en rug reguit.

Waarom die wêreld dit wil vergeet

Die wêreld het ’n diepe afkeer van alles wat herinner aan absolute waarhede — dinge wat nie onderhandelbaar is nie, wat nie buig onder sosiale druk of politieke mode nie. Selfstandigheid, eerbaarheid, en ’n volk wat durf sê: “Ons sal eerder sterf as om te kniel voor leuens,” is nie net onwelkom nie — dit is onversoenbaar met die gees van hierdie tyd. Daarom moet die Vierkleur stilgemaak word. Dit moet as “haatspraak” heretiketteer word, asof identiteit en geskiedenis iets is wat sensuur verdien. Dit moet verswelg word deur ’n nuwe geslag sonder wortels, sonder geskiedenis, sonder erns.

Maar die waarheid — daardie ongemaklike waarheid — is dat dit nie die Vierkleur self is wat bedreigend is nie. Dit is die geheue wat dit dra. Dit is die identiteit wat dit bevestig. En dit is die toekoms wat dit nie wil los nie. Want waar waarheid en volkstrots saamkom, is daar altyd hoop — en die wêreld vrees niks meer as ’n volk met hoop en herinnering in dieselfde hand.

En tog, dit leef

Elke keer wat ’n jong kind opkyk na daardie eenvoudige, vierkleurige vlag en vra: “Wat is daardie vlag, Pa?” — en ’n vader antwoord met oë wat terugkyk deur geslagte se offers en hoop — dan begin daardie belofte weer klop. Dis nie ’n akademiese antwoord nie, nie ’n politieke verduideliking nie, maar ’n eenvoudige getuienis: “Dit is wie ons is.” En elke keer wat die Vierkleur op ’n begrafnis op die kis lê, of in ’n optog omhoog gehou word terwyl iemand sê: “Genoeg is genoeg”, leef dit weer. Nie net as simbool nie, maar as lewende erfstuk.

Want die Vierkleur leef nie net in die wind nie. Dit leef in die keuse om nie te vergeet nie — in die besluit om te onthou, selfs wanneer die wêreld jou vra om stil te wees. En dáár, liewe leser, lê die ware krag van hierdie vlag: Dit het nie ’n land nodig om te bestaan nie. Dit het net ’n volk nodig wat weier om op te hou glo. Want soos die beloftes van ouds, leef dit nie in papier of strukture nie — dit leef in jou hart, in jou huis, en in hoe jy kies om te onthou.

Slot: Jou antwoord

Die vraag is nie of die Vierkleur jou toelaat om hom te dra nie. Die vraag is veel dieper, veel ernstiger: Dra jy die belofte wat dit verteenwoordig? Want elke keer wat jy die Vierkleur oprig — op jou erf, op jou bakkie, op jou hart getuig jy van iets. Jy maak ’n verklaring wat nie ligweg opgeneem kan word nie.

Jy sê: “Ek glo dat my volk nie klaar is nie.” Jy sê: “Ek glo dat waarheid nie tydsgebonde is nie, nie onderwerp aan politiek of populisme nie.” Jy sê: “Ek glo dat ons weer sal staan – nie as koloniste nie, maar as kinders van die verbond.”

Die Vierkleur is nie ’n vlag in die alledaagse sin van die woord nie. Dis ’n verbintenis. ’n Eed. ’n Getuienis. Dis ’n belofte. En elke belofte — as dit eg is — vra nie stilte nie, maar ’n antwoord.

Wat dink jy?