Wie was die werklike begunstigdes van apartheid?

’n Reaksie op ’n onlangse sosiale media-plasing
Deur Vierkleur Media

’n Onlangse plasing op sosiale media het opslae gemaak met ’n stelling wat op die oog af gewaagd klink, maar tog dieper insig vra:

“Die grootste begunstigdes van apartheid is nie die Afrikaners nie — dit is die huidige regering.”

Vir sommiges mag dit klink soos ’n provokasie, selfs ’n poging tot verdraaiing. Maar vir dié wat bereid is om die narratief van die dag te toets aan die werklikheid, lê daar moontlik meer waarheid in hierdie woorde as wat gemaklik is om te erken.

’n Staat sonder strukture – ’n leier sonder visie

Toe die Nasionale Party in 1994 die mag oorgegee het, het hulle nie aan ’n revolusionêre beweging die puin van ’n vervalle staat oorhandig nie. Inteendeel hulle het die sleutels oorhandig aan ’n ten volle funksionele staatsbestel:

• Met internasionaal erkende universiteite,
• betroubare kraginfrastruktuur,
• ’n stabiele en kredietwaardige geldeenheid,
• en ’n landwye vervoernetwerk en staatsdiens wat op doeltreffendheid geskoei was.

Vandag is daardie instellings, gebou onder ’n regime wat self aan wankelbare morele fondasies gestaan het, steeds die platforms waarop die heersende elite hul mag uitoefen. Dié strukture word nie herbou nie, maar wel gekaap, leeggetap en gebruik vir politieke oorlewing.

Wie het regtig bevoordeel?

Niemand kan ernstig ontken dat apartheid ’n onregverdige stelsel was wat miljoene mense uitgesluit het van volle deelname aan die ekonomie nie. Maar om te beweer dat “die Afrikaner” as ’n geheel onvoorwaardelik bevoordeel is, is ’n eenvlakkige simplifisering van ’n komplekse werklikheid.

Wat van die duisende Afrikaner arbeiders wat teen lae lone gewerk het in staatsnywerhede? Wat van die gesinne wat niks besit het nie, maar wél trots, dissipline en diens aan gemeenskap opgetel het as erfenis? Baie het net-net oorleef, ondanks sogenaamde “voordele”.

Intussen, drie dekades later sit ministers in geboue wat Afrikaner argitekte beplan het. Hulle ry in voertuie op paaie wat deur Afrikaner ingenieurs uitgelê is. En hul salarisse word betaal uit belasting wat hoofsaaklik uit produktiewe sektore kom wat deur dieselfde sogenaamde bevoorregtes aan die gang gehou word.

As dít nie begunstiging is nie, wat is?

Politieke geheueverlies of ideologiese rookskerm?

Om die huidige regering as “slagoffers” van die ou bedeling voor te hou, terwyl hulle reeds drie dekades lank regeer, is ’n ideologiese rookskerm.

Die waarheid is eenvoudig: waar jy nie bou nie, vernietig jy dit. En in daardie vernietiging word magsmisbruik geregverdig as morele skuldinvordering. Maar morele reg lê nie in die verlede alleen nie. Dit word gemeet aan wat jy vandag doen met die erfenis wat jy ontvang het.

’n Volk wat voortdurend gebrandmerk word as “bevoorreg”, maar daagliks belasting betaal om strukture aan die gang te hou wat hulle uitsluit, het die reg om te vra:
Wie is werklik die begunstigdes van apartheid, en wie bou nog aan iets tasbaars?

Want daar is ’n verskil tussen om iets te erf, en dit met verantwoordelikheid te bestuur.
Daar is ook ’n verskil tussen om iets te kritiseer en dit eenvoudig te verwoes.

En soos ou Goeie altyd gesê het:

“’n Leë hand het maklik ’n vuis. Maar dis die hand wat bou, wat ’n toekoms hou.”