Die Wet van Bela: ‘n Geveg om die Siel van ‘n Volk

In ons tyd het ons dikwels die idee gekoester dat die wet die instrument van geregtigheid is, ‘n instrument van die staat om orde te handhaaf en seker te maak dat die samelewing nie verval in chaos nie. Maar wat gebeur wanneer ‘n wet nie meer in diens staan van die volk nie, maar eerder as ‘n las op sy rug lê? Wanneer die hand van die magtiges so swaar rus op die stemme van die mense dat hul asem benoud word, soos die son wat sy gloed oor ‘n verdorde land uitstort? Die Bela-wet, wat nou in die lig van die dag kom, bring daardie werklikheid tuis. Dit is ‘n reël, nie om die gemeenskap te beskerm nie, maar om dit te buig, te vorm in die beeld van ‘n mag wat geen grond in die mense self het nie.

Die volk is meer as net die samestelling van sy mense – dit is sy kultuur, sy geskiedenis, sy taal. In die siel van die Afrikaner, soos in enige ander volk, lê ‘n diep bewussyn van wie ons is, gevorm deur eeue van stryd en oorwinning. En in hierdie wet, die Bela-wet, sien ons ‘n poging om hierdie siel te vervorm, te dwing om te beweeg op ‘n pad wat vreemd is aan ons hartklop.

Dit was nooit die Afrikaner se pad om hom te laat dwing nie. In ons geskrifte, ons liedere, ons taal, het ons altyd ‘n sterk drang na selfbeskikking gedra. Om vir onsself te besluit wie ons is en wat ons wil wees. Hierdie wet kom egter soos ‘n donker skaduwee oor die vryheid wat ons met soveel pyn en opoffering gewen het. Dit bepaal hoe skole moet funksioneer, hoe onderwys gegee moet word – nie in die taal van die kinders nie, nie volgens die behoefte van die gemeenskap nie, maar volgens ‘n ver-af hand wat nie verstaan wat in die hart van ons mense lê nie.

Ons kan nie toelaat dat ons stem so stilgemaak word nie. Soos die ou stryders wat hul hande op die ploeg gelê het en nie teruggekyk het nie, moet ons opstaan en sê: hierdie wet is nie ons wet nie. Dit is nie in diens van die toekoms van ons kinders nie. Dit is nie die visie van die toekoms wat ons vir ons gemeenskap sien nie.

Die wet kan nooit ‘n volk se siel vasbind nie. Dit kan hom probeer buig, dit kan hom probeer manipuleer, maar uiteindelik, soos die wind oor die Karoo wat nooit ophou waai nie, sal die gees van die volk bly beweeg. En dit is daardie gees wat sterk moet staan, wat moet aanhou veg, nie met die swaard nie, maar met die woord, die gedagte, die daad van opstand teen onreg.

Ons het gesien hoe ander volke geval het onder die las van sulke wette. Ons het gesien hoe vryheid stadig ondergrawe kan word deur die goed bedoelde maar vernietigende hand van sentralisering. Maar ons weet ook dat daar altyd ‘n grens is wat ‘n volk nie sal oorsteek nie. Die grens waar hulle sê: tot hier en nie verder nie. Want die toekoms van ons kinders, die waardigheid van ons gemeenskappe, en die krag van ons taal is nie op die altaar van politieke agendas te plaas nie.

In hierdie uur van beproewing, moet ons saamstaan in die sekerheid dat geen wet ooit die kern van ons kultuur sal kan verander nie. Geen staatsreël sal die hart en siel van ons volk kan vasvang of beheer nie. Soos riviere wat sterk en stil deur die land vloei, sal ons, ongeag die hindernisse wat voor ons geplaas word, ons eie pad vind.

En as die Bela-wet ons probeer dwing om te buig, sal ons eerder regop staan, want dit gaan nie net oor ‘n wet nie – dit gaan oor die siel van ‘n volk.