BELA-wet geteken maar Afrikaner-organisasies bereik taktiese deurbraak

Vandag kan inderdaad gesien word as ‘n donker dag vir die toekoms van onderwys in Suid-Afrika, veral vir Afrikaanse skole en kinders. President Cyril Ramaphosa het die omstrede Wet op Basiese Onderwyswette (BELA) onderteken, wat daarop gemik is om onderwysbestuur te hervorm en te “versterk”, maar dit het ernstige weerstand uit Afrikaanse gemeenskappe ontlok. Organisasies soos AfriForum en Solidariteit het hul kommer uitgespreek oor sekere bepalings van die wet, spesifiek artikels 4 en 5, wat ingrypende veranderinge aan skole se toelatings- en taalbeleide kan meebring.

Volgens hierdie artikels sal die hoof van die provinsiale onderwysdepartement die finale sê hê oor toelatings- en taalbeleide in skole, wat beteken dat beheerliggame moontlik hul gesag sal verloor om te besluit oor die gebruik van Afrikaans as onderrigmedium. Dit kan lei tot die marginalisering van Afrikaans in skole, wat ‘n bedreiging vir die behoud van die taal in die onderwyssektor inhou.

Ten spyte van die ondertekening van die wet, is daar ‘n taktiese oorwinning behaal. President Ramaphosa het aangedui dat artikels 4 en 5 oop sal bly vir verdere gesprekvoering, wat beteken dat hierdie bepalings nie onmiddellik geïmplementeer sal word nie. Dit is ‘n belangrike stap vir die organisasies wat vir die behoud van Afrikaanse onderwys veg, aangesien dit die ruimte skep vir verdere onderhandelinge en potensiële aanpassings aan die wet.

AfriForum en Solidariteit het egter beklemtoon dat die stryd nog nie verby is nie. Hulle regspanne staan gereed om die saak na die howe te neem indien die gesprekvoering nie die gewenste resultate oplewer nie. Hulle voer aan dat hierdie wet ernstige gevolge vir Afrikaanse skole en kinders kan hê, en hulle sal hul veldtog op nasionale en internasionale platforms voorsit om druk op die regering te plaas.

Die vraag wat nou op almal se lippe is, bly een van groot onsekerheid: sal Afrikaner-organisasies, soos AfriForum en Solidariteit, hul doelwit bereik om artikels 4 en 5 van die BELA-wet te stop? Terwyl daar ‘n mate van hoop ontstaan met die president se besluit om verdere gesprekvoering oor hierdie artikels toe te laat, is daar steeds rede tot twyfel oor die regering se werklike voornemens.

Vir jare het die ANC die geleentheid gehad om hierdie en soortgelyke kwessies te oorweeg, en baie glo dat hulle reeds planne beraam het om die wet op ‘n alternatiewe manier te implementeer, wat uiteindelik dieselfde effek sal hê. Die verlede het reeds telkemale bewys dat die regering dikwels met verrassings vorendag kom, en hierdie werklikheid kan nie geïgnoreer word nie. Dit is duidelik dat die stryd oor die behoud van Afrikaanse onderrig en selfbestuur in skole nog lank nie verby is nie, en dat Afrikaners voortdurend op hul hoede sal moet wees vir verdere beleidsveranderinge wat hul taal en kultuur kan beïnvloed.

Die onus rus nou op Afrikaner-organisasies om voort te gaan met hul veldtogte en om aktief deel te neem aan die komende gesprekke om te verseker dat hul stemme gehoor word.

Sal hierdie nuwe gesprekvoering werklik ‘n positiewe verskil maak, of is dit net ‘n uitstel voor verdere implementering? Tyd sal leer.